Οι Ελληνοπόντιοι του Καυκάσου
Οι Έλληνες του Καύκασου στις αρχές του αιώνα μας έφταναν τους 150.000. Πώς και πότε όμως μαζεύτηκαν τόσοι πολλοί στη χώρα αυτή; Πρόκειται για το νεότερο αποικισμό των Ποντίων που άρχισε αμέσως μετά την άλωση της Τραπεζούντας από τους Τούρκους. Και συνεχίστηκε και στην κατοπινή περίοδο ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1461 πολλοί Χριστιανοί του Πόντου έφυγαν στον Καύκασο, όπως αναφέρει και ο ιστορικός Λαόνικος Χαλκοκονδύλης στο βιβλίο του De Rebus Turcibus (βιβλ. 8). Λίγα χρόνια αργότερα, το…
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ (ΠΟΝΤΙΩΝ) ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΟΝ ΚΑΥΚΑΣΟ. Τα Ελληνικά Γράμματα στον Καύκασο.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Το Κράτος" Αθήνα 19 & 22 του Μάη 1911 ). Οι Έλληνες που ζουν στα χωριά του Καυκάσου μετανάστεψαν απ’ τον Πόντο πριν 30 χρόνια αποφεύγοντας το τούρκικο μαχαίρι και τις βρισιές των Τούρκων. Δεν μπορούμε βέβαια εδώ να καταδείξουμε πόσο μεγάλα και τι λογής μαρτύρια πάθαιναν οι Έλληνες του Πόντου από πολλούς αιώνες. Γι’ αυτά μιλάει η ιστορία, μα εμείς εδώ ένα πράγμα μπορούμε να πούμε ότι, η ελεύθερη εξάσκηση στη Ρωσία των θρησκευτικών καθηκόντων παρακίνησε τους…
Κ Α Ρ Α Κ Ο Μ
Το Καρακόμ ιδρύθηκε στο διάστημα 1835 - 1841 από Έλληνες που κατάγονταν από το χωριό Μπασκόϊ. Πρώτα εγκαταστάθηκαν εφτά οικογένειες Ελλήνων, που το 1830 μετανάστευσαν στην περιοχή της Τσάλκας, συγκεκριμένα στο χωριό Μπασκόϊ, από το χωριό Καραχούμ της περιοχής του Αρζρούμ. Στους κατοίκους του Καρακόμ άρχισαν να έρχονται αργότερα και οι συγγενείς τους. Οι Έλληνες βρήκαν εδώ τα ερείπια παλαιού γεωργιανού χωριού και την παλαιά θεμελίωση γεωργιανής ορθόδοξης εκκλησίας. Μεταξύ των πρώτων…
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΕΤΡΙ - ΤΣΚΑΡΟ (1813 - 1985). ( ΜΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ)
Αυτή η κοινότητα αποτελείται από τα εξής χωριά: Αμπελιάνι, Μεγάλη Ιραγκά, Μικρή Ιραγκά, Ιβάνοβκα, Φτέλεν (Ντζιγκρασέν) και Βιζίροβκα. Οι κάτοικοι αυτών των χωριών είναι ελληνόφωνοι προερχόμενοι από την περιοχή της Τραπεζούντας. Εκεί έμεναν στα χωριά: Σάντα, Λαραχάνη, Καλαχκούρ και στο χωριό Κιαλιαμπού της περιοχής Γκιουμουσχανέ. Αυτά τα ελληνικά χωριά βρίσκονταν στην ορεινή περιοχή της Τραπεζούντας. Ένα μέρος του ελληνικού πληθυσμού οδηγήθηκε από τους κατακτητές στον αφανισμό, ιδιαίτερα…
ΑΤΣΚΒA (Σχολειά & Εκκλησίες)
Ως συνοικισμός το χωριό Ατσκβα δημιουργήθηκε στα χρόνια 1883- 1885 από τους Έλληνες μετανάστες από την περιοχή της Τραπεζούντας. Οι περισσότεροι άνδρες ήταν γνωστοί μάστορες λιθοξόοι. Αργότερα το 1897 από την περιοχή της Τραπεζούντας σ’ αυτό το χωριό εγκαταστάθηκαν οικογένειες των Ιαλάμωφ και Σαπλαχίδν. Οι κάτοικοι του χωριού προσπαθούσαν να μην καθυστερούν την οικοδόμηση της εκκλησίας, όμως δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους. Γι’ αυτό η εκκλησία σ’…
ΒΑΤΟΥΜ
Οι Έλληνες της περιοχής Τραπεζούντας, οι οποίοι στα χρόνια 40 -60 του 19ου αιώνα άρχισαν να καταφεύγουν στην περιοχή του Βατούμ, ήταν πιστοί στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Μετά την εγκατάσταση στο Βατούμ άρχισαν να σχεδιάζουν την οικοδόμηση εκκλησίας και σχολείου, για να μπορούν τα παιδιά τους να σπουδάζουν στα ελληνικά. Η σκέψη αυτή άρεσε στους ιθύνοντες κύκλους της περιοχής και στους ντόπιους διανοούμενους. Τραπεζούντα Για να πραγματοποιηθεί όμως η σκέψη αυτή έπρεπε οι Έλληνες να αποκτήσουν δικό…
Ο Ελληνισμός του Καυκάσου ( Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΣΙΡΟΥΚ- ΣΟΥ)- Εκπαίδευση των μεταναστών
(Δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες «Κράτος» των Αθηνών και «Φάρος της Ανατολής» της Τραπεζούντας 17-24-27-31 του Μάη και 31 του Ιούνη 1912). Αφού πρόκειται να μιλήσουμε για τα ελληνικά σχολεία των μεταναστών ας ρίξουμε και μια ματιά στις εκκλησίες τους. Τρία χρόνια μετά από την εγκατάσταση των μεταναστών ήρθε από το Βατούμ αρχιερατικός επίτροπος για να τους ενθαρρύνει να φτιάξουν εκκλησίες και να τους συστήσει να πάρουν Ρώσους ιερείς. Σ’ αυτό το δεύτερο απέτυχε ο αρχιερατικός επίτροπος , γιατί οι…
ΚΑΣΚΑΤΑΛΑ
Το Κασκαταλά (Έϊκιμπάτ) ιδρύθηκε γύρω στα 1820 από Έλληνες των μεταλλωρυχείων και κέντρων επεξεργασίας χαλκού του Αλαβερδί. Οι πρόγονοι αυτών των Ελλήνων ήταν από την περιοχή της Τραπεζούντας. Στο χωριό αυτό έρχονταν συνεχώς οι οικογένειες από τις περιοχές της Τραπεζούντας και Αρζρούμ. Οι τελευταίες ομάδες ήρθαν στα 1880 - 1890 από την περιοχή του Καρς. Οι κάτοικοι του χωριού Κασκαταλά ήταν ελληνόφωνοι και έτσι οι πρόσφυγες από την περιοχή του Αρζρούμ μιλούσαν και την τουρκική γλώσσα…
ΟΠΡΕΤΙ
Οι πρόγονοι των Ελλήνων του χωριού Οπρέτι προέρχονται από τα ορυχεία του Αχταλά και Αλαβερδί. Αυτοί, ως γνωστοί μεταλλωρύχοι από την πόλη Γκιουμισχανέ (Αργυρούπολη), ήρθαν στο Γεωργιανό Βασίλειο με προσωπική πρόσκληση του βασιλιά Ηρακλή Β'. Η μεγαλύτερη ομάδα των μεταλλωρύχων ήρθε στη Γεωργία το 1763. Ο βασιλιάς της Γεωργίας Ηρακλής έδωσε στους Έλληνες μάστορες πολλά προνόμια. Στα τέλη του 18ου αιώνα οι ντόπιοι Αρμένιοι κατάφεραν να πείσουν τον βασιλιά να αγοράσει φθηνά τα χωνευτήρια…
ΓΕΝΤΙ ΚΙΛΙΣΕ
Το όνομα αυτού του χωριού της περιοχής του Αρζρούμ, μέχρι την τουρκική κατάκτηση των Ογκούζων και των Σελντζούκων, ήταν Επτά Εκκλησίες. Το σημερινό όνομα είναι στην άμεση μετάφραση του παλιού ονόματος με λατινικά γράμματα, στην Οθωμανική γλώσσα. Οι πρώτοι μετανάστες προέρχονταν από το χωριό Εντί Κιλισέ της περιοχής Αρζρούμ της Μικράς Ασίας. Αυτοί άρχισαν να μετακινούνται προς τη Ρωσική Αυτοκρατορία στις αρχές του 19ου αιώνα και εγκαταστάθηκαν σε διάφορα χωριά.της σημερινής περιοχής…